Visits: 259
Ben istesem var ya! Ağzıma bir damla içki sürmem. Abi bir sigaram var allah aşkına, ona da karışmayın lütfen. Ya otun kafasını seviyorum, hem bağımlılık da yapmıyor ki, kimyasal da değil sonuçta. Azıcık iradeli olsan da bıraksan şu mereti n’olur.
Hem bağımlıların hem de bu insanların çevresindekilerin kurduğu bazı cümleler bunlar. Peki ya bağımlılık nedir? Eğer insan bağımlıysa istediği zaman, birden bire ve tamamen bağımlılıktan kurtulabilir mi? Ya da bağımlı insan iradesiszliği yüzünden mi bağımlılığından vaz geçemez? Bunlara benzer pek çok soru sıralanabilir elbette. En temelde bağımlılığın ne olduğunu tanımlayarak başlamak konuya doğru bir giriş olur düşüncesindeyim.
Bağımlılık biyolojik, psikolojik ve sosyal nedenleri olan kronik bir beyin hastalığıdır. Bağımlılık denince akla en çok gelen türler alkol ve madde bağımlılığı olmakla birlikte, herhangi bir maddeye bağlı olmayan, kumar, seks, internet, alış veriş ve yeme bağımlılığı gibi davranışsal bağımlılıklar da mevcuttur.
Bağımlılığın türü her ne olursa olsun kişinin içerisinde sürekli git kullan, git yap şeklinde bir istek mevcuttur. Zaman içerisinde plan yapma, muhakeme ve karar verme gibi beceriler bozulduğu ve dürtüsellik arttığı için kişi isteğini tatmin edebilmek adına takıntılı bir çaba içerisine girer.
Günlük hayatının büyük kısmını bu isteği tatmin etmenin peşinde harcayan kişi yaşadığı maddi – manevi bütün kayıplara ve yıkımlara rağmen durdurulamaz şekilde maddeyi kullanmaya veya davranışı sergilemeye devam eder. zaman zaman başarısız bırakma girişimleri ya da bir süre için ara verme davranışları görülebilir. Kimler bağımlı olur sorusunun cevabı ise herkes bağımlı olabilir şeklindedir.
Çünkü bu iradeyle, bünyenin sağlam olmasıyla veya karakterin güçlü olmasıyla açıklanabilecek bir durum değildir. Kimin ne sürede bağımlı olacağı veya neden bağımlı olduğunun cevabı kişiden kişiye değişiklik göstermektedir. Biyolojik nedenler, bağımlılığın türü, kişinin öyküsünde yer alan farklı sebepler bağımlılığı o kişi için açıklayan faktörler olabilir. Bağımlılık tedavisi ise farklı uzmanların takibini gerektiren, uzun vadeli bir süreçtir. Hem maddeden arınma hem de istekle başa çıkmaya yardımcı olması açısından farmakolojik tedaviler sürecin önemli bir parçasıdır.
Bu süreçte bizim payımıza düşen ise sürecin en başından itibaren; gerek bağımlılık hakkında farkındalık kazandırmak, gerek baş etme becerilerini güçlendirmek, gerekse tedavi sonrası hayatın düzenlenmesi ve gidişatı takip etmek amacı ile hem kişinin kendisi, hem de aile ile çalışmalar yürütmek şeklinde açıklanabilir. Bağımlılık konusu psikoloji alanında diğer rahatsızlıklardan ayrı bir yere sahiptir ve bağımlılıkla çalışan kişiler konu ile ilgili özel bilgi, eğitim ve deneyime sahip olmalıdır.
Açık konuşmak gerekirse yakın zamana kadar pek de hak ettiği ilgiyi görmeyen bağımlılık alanı yakın zamanda yüksek lisans düzeyinde bağımlılık danışmanlığı ve rehabilitasyonu üzerine eğitim almış uzmanların da çalışmalara dahil olmaya başlaması ile daha bilinçli ve titizlikle ele alınan bir konu haline gelmiştir.
Hali hazırda tedavi süreci içerisinde bulunanlar, daha önce bırakmayı veya tedavi görmeyi denemiş ancak tekrar bağımlılığın pençesine düşmüş olanlar, ya da kendisi veya çevresindeki insanlar için bir tedavi süreci başlatmak isteyip ne yapacağını bilemeyenler; her şeyin güllük gülistanlık olacağını size kimse vaad edemez.
Evet, zorlu bir yolun içerisindesiniz ya da zorlu bir yolculuğa girecek olmak ümidinizi kırmasın. Hayatınızın geri kalanını akıntıya teslim etmek de sizin elinizde, ona bir dal parçası uzatıp kıyıya çekmek de.